Skip to content
Menu
musturbex.pl – URBEX – Urban Exploration
  • URBEX – wszystkie miejsca
  • Kontakt
  • flickr
  • instagram
  • facebook
musturbex.pl – URBEX – Urban Exploration
Nowa Huta schron kombinat centrum dowodzenia meldunki centrala alarmów stanowisko dowodzenia telefony huta sendzimira huta Lenina

Nowa Huta – Schrony nowohuckiego kombinatu

Napisano dnia 11 maja 201721 marca 2021

Nowa Huta – wzorcowe miasto socjalistyczne

Huta Sendzimira (do 1990 roku Huta im. Lenina) w Nowej Hucie to drugi największy w Polsce zakład produkcji stali. W PRL-u zatrudnionych w niej było 40 tysięcy osób! Na potrzeby mieszkaniowe pracowników huty zbudowano od podstaw miasto – Nową Hutę, dziś liczącą 300 000 mieszkańców. Miasto zaczęto budować w 1949 roku, wyłączając z powiatu krakowskiego całą gminę Mogiła. Nowa Huta miała być miastem idealnym. Centrum – Plac Centralny powstał według koncepcji architektonicznej Tadeusza Ptaszyckiego oraz małżeństwa Ingardenów. Obszar centrum Nowej Huty obejmują osiedla promieniście rozlokowane (kształt gwiazdy) wokół placu Centralnego. Są to osiedla Centrum A, B, C, D (do roku 1958 roku osiedla nosiły nazwę A-31, B-31, C-31 i D-31). W zabudowaniach widać wyraźnie elementy nurtu socrealistycznego – ozdobniki fasad, attyki, wystające gzymsy, półkolumny.

 

W połowie 1949 roku – jeszcze bez planu architektonicznego – rozpoczęła się budowa pierwszych bloków na osiedlach A-1 Północ i Południe (dzisiejsze Willowe i Wandy) oraz A-0 (Na Skarpie). Projekt ten został jednak skrytykowany, ze względu na zbyt duże przestrzenie między zabudowaniami. Następne osiedla miały więc mieć bardziej zwartą budowę.

 

 

Decyzje o budowie huty i miasta na 11 tys. hektarów ziemi wywłaszczonych od miejscowych gospodarzy miały nie tylko podłoże ekonomiczne, ale i polityczne. Plan sześcioletni zakładał szybkie i gwałtowne uprzemysłowienie kraju. Kombinat metalurgiczny od 20 stycznia 1954 roku nosił imię Włodzimierza Lenina (Huta im.Lenina – HiL). Rozpoczął działalność 22 lipca 1954 roku. Wielkość produkcji na początku planowano na 1,5 a Nawet 2 mln ton stali rocznie. Zakład opierał się głównie na technologiach radzieckich, ale po 1956 roku zaczęły pojawiać się nowoczesne maszyny z Zachodu. W latach 60-tych XX wieku zwiększono plany produkcji stali do 5,5 mln ton. W tym czasie oddano do użytku najnowocześniejszy obiekt polskiego hutnictwa – walcownię slabing. Szczyt możliwości produkcyjnych kombinat osiągnął w 1978 r. – 6,5 mln ton stali. W wolnej Polsce hutnicy podjęli decyzję o nadaniu hucie imienia Tadeusza Sendzimira (HTS).

SCHRONY

 

W 1951 roku, gdy zagrożenie atakiem bronią atomową było jeszcze niewielkie, schrony określano jako przeciwlotnicze. Jednak już w połowie lat 50-tych, w związku z rosnącym zagrożeniem bronią jądrową rozpoczęła się akcja opracowania koncepcji inwestycji w przeciwatomowe budowle ochronne. Schrony miały powstać w 72 najbardziej narażonych na atak miastach. Z powodu kosztowności inwestycji liczbę miast zmniejszono do 30. W 1960 roku zaniechano realizacji budowy schronów w nowym budownictwie. Powrócono do ich budowy po kilku latach – w nowo powstających zakładach przemysłowych z zakresu energetyki i górnictwa, a także przemysłu ciężkiego i maszynowego.

 

 

W najbardziej narażonych miastach schrony miały zapewnić bezpieczeństwo połowie mieszkańców. W Nowej Hucie w latach 1953-1960 powstało prawie 250 schronów, głównie pod budynkami mieszkalnymi. Jednym z pierwszych był schron w budynku biurowym na os. Zgody. W czasach PRL mieściła się w nim siedziba Dzielnicowej Rady Narodowej, dziś – Urząd Miasta.

 

 

Schrony miały zapewnić bezpieczeństwo przed działaniem bomb burzących, chemicznych oraz broni jądrowej – a konkretnie fali uderzeniowej i promieniowania.

 

 

Nowa Huta i jej kombinat był miejscem strategicznym, dlatego miał bardzo rozbudowaną strukturę obrony przeciwlotniczej.

 

 

Dziś możliwe jest odwiedzenie schronów pod budynkami administracyjnymi S i Z (S – budynek „socjalny”, Z – budynek „zarządu”). Budynki zwane przez mieszkańców „Watykanem” mieszczą się przy głównej bramie, a łączy je podziemny tunel, który pełnił rolę komunikacyjną.

 

 

Budynki „Watykanu” są z zewnątrz identyczne, jednak w środku różnią się standardem. Budynek „Z” był przeznaczony dla zarządu, w środku uderza więc bogate zdobnictwo, marmur i szlachetne gatunki drewna, zaś w budynku „S” lamperia i lastriko. W „watykańskim” schronie jest w idealnym stanie zachowane stanowisko dowodzenia z kompletnym wyposażeniem. W przypadku zagrożenia miały w nim przebywać osoby odpowiedzialne za nadzór nad procesami technologicznymi oraz prowadzące akcję ratunkową. Centrum dowodzenia składa się z wielu pomieszczeń: sali dowodzenia i punktu przyjmowania meldunków, centrali telefonicznej oraz kancelarii i sala szkoleniowa pracowników Obrony Cywilnej. Możliwa jest również eksploracja schronu dla pracowników kombinatu.

 

 

Na temat nowohuckich schronów i całej Nowej Huty powstało wiele mitów. Wielu starszych mieszkańców nadal utrzymuje, że pod Nową Hutą istnieje drugie, podziemne miasto. Do dziś panuje również przekonanie, że decyzja o powstaniu kombinatu pod Krakowem spowodowana była chęcią odwetu władz komunistycznych na Krakowianach za wyniki głosowania w referendum ludowym w 1946 r., oraz wyborów do sejmu w 1947 r. Zbudowanie tak wielkiego zakładu w pobliżu Krakowa miało spowodować napływ robotników z całej Polski i zmienić Kraków w miasto robotnicze.

 

 

Zwiedzanie schronów jest możliwe dzięki Małopolskiemu Stowarzyszeniu Miłośników Historii „Rawelin”.

Źródła:

Nowa Huta 1949+, kier. Projektu Paweł Jagło, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków, 2013

Atomowa Groza. Schrony w Nowej Hucie, Tomasz Mierzwa, Zbigniew Semik, Kraków, 2015

 

WIZYTA MAJ 2017 r.

Text: Pavko & Atlantis

Foto: Pavko

NOWA HUTA – SCHRONY KOMBINATU GALERIA:

nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_01nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_01
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_02nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_02
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_03nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_03
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_04nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_04
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_05nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_05
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_06nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_06
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_07nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_07
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_08nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_08
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_09nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_09
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_10nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_10
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_11nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_11
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_12nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_12
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_13nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_13
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_14nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_14
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_15nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_15
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_16nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_16
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_17nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_17
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_18nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_18
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_19nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_19
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_20nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_20
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_21nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_21
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_22nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_22
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_23nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_23
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_24nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_24
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_25nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_25
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_26nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_26
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_27nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_27
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_28nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_28
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_29nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_29
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_30nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_30
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_31nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_31
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_32nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_32
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_33nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_33
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_34nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_34
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_35nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_35
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_36nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_36
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_37nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_37
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_38nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_38
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_39nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_39
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_40nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_40
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_41nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_41
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_42nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_42
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_43nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_43
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_44nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_44
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_45nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_45
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_46nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_46
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_47nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_47
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_48nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_48
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_49nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_49
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_50nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_50
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_51nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_51
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_52nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_52
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_53nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_53
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_54nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_54
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_55nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_55
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_56nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_56
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_57nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_57
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_58nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_58
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_59nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_59
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_60nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_60
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_61nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_61
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_62nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_62
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_63nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_63
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_64nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_64
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_65nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_65
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_66nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_66
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_67nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_67
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_68nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_68
nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_69nowa_nuta_schorony_kombinat_huta_lenina_sendzimira_urbex_musturbex_69

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Napisz do nas

Dołącz do nas na facebook'u!

Powrót na stronę główną

Kategorie

  • Chorwacja (6)
  • Dwory, wille… (23)
  • Gospodarstwa (9)
  • Howa Huta (1)
  • Industrial (31)
  • Kolejowe (6)
  • Kultura i sztuka (9)
  • Media (2)
  • Medyczne (17)
  • Militarne (10)
  • Motoryzacja (1)
  • Oświata (8)
  • Penitencjarne (2)
  • Sakralne (6)
  • Wypoczynek (25)

Najnowsze komentarze

  • Warszawiak - Ośrodek kolonijny łódzkiej filmówki
  • Krzywy - Ośrodek kolonijny łódzkiej filmówki
  • Krzywy - Ośrodek kolonijny łódzkiej filmówki
  • Atlantis - Malowniczy dwór – pałac na Dolnym Ślasku
  • Gabriele Wulf-Gabriel - Malowniczy dwór – pałac na Dolnym Ślasku

Ostatnie wpisy

  • Bawarska Fabryka Porcelany
  • Rittergut V
  • Hotel Haludovo
  • Pavlov Haus
  • Goli Otok
  • Green Hotel
  • Petrova Gora
  • Sowi młyn
  • Hotel Schimmel&Moos
  • Sanatorium Tuberculosis

Archiwa

©2023 musturbex.pl – URBEX – Urban Exploration

Powrót na stronę główną ⇑



Wszystkie teksty, zdjęcia, grafiki i inne dane znajdujące się w serwisie https://www.musturbex.pl (zwanym dalej "Serwis") autorstwa grupy musturbex. (zwanego dalej "Autor") chronione są prawami autorskimi, i ewentualnie, innymi prawami pokrewnymi. Autor posiada wszelkie prawa do zawartości plików Serwisu, włącznie z prawem do ich kopiowania - w tym zdjęć, grafik, tekstów, oprogramowania, dokumentacji i wszelkich innych danych autorstwa Autora nazywanych dalej "Materiałami".
Użycie skopiowanych lub pobranych Materiałów w celach komercyjnych lub użycie ich w wydawnictwach komercyjnych bez pisemnej zgody Autora jest zabronione.
Na stronach Serwisu mogą występować zarejestrowane lub / i niezarejestrowane znaki towarowe, nazwy, loga firm (nazywane dalej zbiorczo jako "Znaki Towarowe") Serwisu, innych firm lub organizacji. Użycie Znaków Towarowych bez zgody właścicieli jest zakazane.



Copyright © 2016 - 2021 musturbex.pl All rights reserved.