W malowniczej miejscowości na południu Polski mieści się opuszczone sanatorium. Był to pierwszy murowany budynek w uzdrowisku.
Z miejscowością związany był hrabia Potocki, który podczas wycieczki odkrył bogate źródła mineralne w dolinie rzeki. Były to m.in. szczawy chlorkowo-sodowe, żelaziste, bromkowe, jodkowe i siarczkowe. Większość tych wód jest zalecana przy chorobach wieku dziecięcego; układu krążenia, oddechowego oraz trawiennego. Klimat górski z dużą zawartością jodu i odkrycie wód leczniczych spowodowały, że zdecydowano o powstaniu uzdrowiska, które oficjalnie rozpoczęło działalność w 1881 roku. Zbudowano pijalnię oraz mnóstwo pięknych drewnianych willi. Pierwszą kolonię leczniczą dla dzieci zorganizowano już kilka lat po otwarciu uzdrowiska.
Przed wojną budowano kolejne sanatoria, w 1934 roku zaczęto stosować w leczeniu borowinę, a liczba kuracjuszy do 1939 roku sięgała 5000 rocznie. Swoje ośrodki kolonijne miał tu Lwów i Warszawa.
Uzdrowisko w tym czasie odwiedzili m.in. arcyksiążę Albrecht, czy stryj cesarza Franciszka Józefa, który mieszkał w sanatorium „Pod Matką Boską”. W księgi pamiątkowe wpisali się również Leopold Staff czy Karol Szymanowski.
Miejsce tętniło życiem. W okresie przedwojennym na scenie uzdrowiska występowała Hanka Ordonówna, Mieczysław Fogg czy Zula Pogorzelska.
Wybuch II wojny światowej spowodował zamknięcie uzdrowiska. Na działalność pod niemieckim zarządem władze okupacyjne zezwoliły w 1943 roku. Wojna doprowadziła miejscowość do ruiny, jednak po jej zakończeniu przystąpiono do jej szybkiej odbudowy. Uzdrowisko przejęło państwo. Wtedy władze zdecydowały o tym, że będzie przeznaczone głównie na leczenie dzieci.
OPUSZCZONE SANATORIUM
Opuszczone sanatorium pochodzi z 1912 roku. Wraz z dwoma nieistniejącymi już dziś obiektami tworzył tzw. „Kolonię Lwowską”. Jego powierzchnia użytkowa to 1101 m2. Podczas wojny przebywała w nim żona Hermanna Goeringa – Emma, chroniona przez funkcjonariuszy SS.
W 1960 roku w pensjonacie utworzono oddział przedszkolny, a od 1966 roku sanatorium nosiło imię Marii Konopnickiej. Była to placówka z 60 łóżkami, przeznaczona do leczenia chorób dzieci. Głównie leczono alergie, choroby dróg oddechowych i laryngologiczne, a także choroby krążenia, narządu ruchu i układu nerwowego.
W latach 80-tych znany lekarz lwowski wystąpił z inicjatywą zorganizowania w pensjonacie kolonii leczniczych dla biednych dzieci z Lwowa.
W 2012 roku sanatorium wystawiono na sprzedaż. Oferta wciąż jest aktualna…
Budynek jest w fatalnym stanie technicznym. Ze względu na rozwiązanie konstrukcyjne nie opłaca się go remontować na potrzeby leczenia. Kilka lat temu pojawił się pomysł zorganizowania w budynku domu spokojnej starości, jednak obiekt nadal stoi opuszczony.
Taki los spotkał wiele pięknych i zabytkowych willi w uzdrowisku. Pod koniec lat 90-tych część sanatoriów zaczęło podupadać ze względu na niewielką ilość pacjentów. Wiele z nich wymaga modernizacji. Zmieniono także ogólny profil uzdrowiska i większość obiektów została dostosowana do potrzeb leczniczych dorosłych.
URBEX – MAJ 2017 r.
Text: Atlantis
Foto: J., EJKSZ
